Jose Mourinho’nun "maymunlar gibi" söylemi ırkçılık içeriyor mu?

Irkçılık, doping ve şike. Sporun en büyük düşmanları. Ve ne yazık ki günümüz dünyasında çok sık gündeme gelen konular. Özellikle de ırkçıların hemen hemen her sezonda futbolda zenci oyunculara tacizleriyle ilgili ırkçı taciz haberlerini duyuyoruz. Ben de Aspor’daki yayınlarımda bu tip haberleri verip insanların dikkatini çekmeye çalışıyorum. Ajansspor’da da bunlarla ilgili haberleri yapıyoruz.

Pazartesi günü oynanan Galatasaray-Fenerbahçe derbisi, gerilim ve yabancı hakem görevlendirilmesi ile ilgili haberlerin gölgesinde oynandı. Futbol ve skor olarak da ortada fazla bir şey olmayınca bu defa iki teknik direktörün maç sonrasındaki basın toplantısında yaptığı açıklamalar gündemde daha fazla yer buldu. Özellikle Fenerbahçe Teknik Direktörü Jose Mourinho’nun Galatasaray yedek kulübesindekiler için “maymun gibi zıpladılar” sözünü sarf etmesi ırkçılık tartışmalarını da beraberinde getirdi.

Ben Dünya futbolunu çok yakın takip eden biri olarak Joe Mourinho’nun ırkçı olduğunu asla düşünmüyorum. Kariyeri boyunca çok sayıda zenci oyuncu ile çalışan Portekizli Teknik Direktör, Chelsea’deyken Michael Essien için “ben onun beyaz babasıyım” diyecek kadar da ırkçı biri olmadığını ortaya koymuştur.

Ama Jose Mourinho, sorun yaşadığı kişi veya gruplara rahatsız edici sözlerden, benzetmelerden kaçınmayan işi küstahlığa kadar vardırabilen bir kişiliktir. Pazartesi akşamı basın toplantısında oradaydım. Daha tercüme yapılmadan onun “like the monkeys” sözlerini duyar duymaz irkildim. Hatta yanımdaki arkadaşıma “tercüman acaba tercüme edecek mi, merak ediyorum” diye de sordum. Tercüman cümleyi tam olarak tercüme etti.

Türkiye’de maymun daha çok sevimli çocuklar için iyi amaçla kullanılır. Ben başka şekilde kullanıldığına tanık olmadım. Çocuklara “seni gidi sevimli maymun” türünde sözleri hepimiz çok duymuşuzdur. Ama dünyada ırkçılar ve ayrımcılık yapanların zencilere özellikle maymun demesi, maymun gibi hareketler ve seslerle onlara maymun imasında bulunmaları tüm dünyada büyük tepki görüyor.

İşte bu bağlamda da Jose Mourinho’nun “maymun gibi” tanımlama yapması çok gereksizdi ve sınırları zorladı ki kendisinin dünyadaki maymun hassasiyetini yakından bilen bir insan olduğuna eminim.

Dolayısıyla Jose Mourinho kesinlikle ırkçı değil ama sınırları zorlayan bir benzetme yapmasının gündem olması da normal. Zaten bu benzetme tüm dünya basınında da yer aldı.

Peki, hayvan yakıştırmalarının Türkiye’de hakaret suçu sayılması konusu ne durumda. Bununla ilgili olarak kendi avukatım bu olay üzerine bana Yargıtay içtihatlarını dosya numaraları ile birlikte liste halinde gönderdi. Bu içtihat listesinde maymun yer almıyor. Ancak toplam 30 yakıştırmanın yarısı hakaret olarak kabul edilirken diğer yarısı ise hakaret suçu sayılmamış.

Yukarıdaki listeyi inceleyebilirsiniz.