Mehmet Büyükekşi TFF'de Sil Baştan Yapmak İstiyor

Türkiye Futbol Federasyonu Başkanı (TFF) Mehmet Büyükekşi, 1 yıllığına göreve geldi. Ki bunun 3 ayı doldu bile. Buna karşın Büyükekşi, sanki 10 yıl başkanlık yapacakmış gibi yapısal sorunları çözmek için projeler hazırlıyor. Arka planda öncelikle TFF idari yapısında kronikleşmiş problemler için girişimler başlattı. Ancak ne yaparsa yapsın günün sonunda onun da notu hakemler üzerinden verilecek. Çünkü, değil 1 yıl, 10 yılda bile çok zor değiştirilebilecek bir futbol kültürümüz var. 1 şampiyon çıkacağı halde bunu kabullenmeyen 19 takım var! Herkes sanki birlikte şampiyon olma olanağı varmış gibi, ikincilik ve sonrasındaki basamakları kabul etmiyor. Ve suçlu olarak da hakemler ve dolayısıyla TFF'yi gösteriyor. Elbet bu demek değil ki mükemmel yönetilen bir TFF var. Hayır, elde edilmiş bazı sportif başarılara rağmen başarılı TFF yönetimleri çok nadir. Bunun da temel nedeni sağlıklı bir genel kurul delege yapısının olmaması ve hemen hemen her seçimin tek adayla yapılıyor olması. TFF Başkanları adeta atanıyor.

İster seçim ister atanmış diyelim... İş son raddede TFF Başkanı seçilen kişinin iyi niyetine kalıyor. Büyükekşi, TFF'ye daha önce bünyesinde yer aldığı THY ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) deneyimlerini ve kültürünü taşımaya çalışıyor. TFF, Riva'da çok modern bir binaya ve yerleşkeye sahip. Ama içerisi Kafka'nın Şato'sunu andıran bir yapıda. Ağır bir bürokrasi var. Ve bu bürokrasiden nemalanan bir statüko. 2022 senesinde bilgiyi manuel olarak kâğıt kalemle kaydeden bir yapı söz konusu. Futbola dair oluşmuş verileri ve bilgileri kamuoyu ile paylaşmaktan kaçına adeta gizli bir yapı var. 

TFF'nin çağın gereklerine uyan bir yapıya kavuşması için teşkilat şemasının baştan aşağı gözden geçirilmesi lazım. Büyükekşi, reformda samimiyse önce kendisini destekleyecek bir ekibe ihtiyacı var. Herkes ondan milli takımlar biriminde neler yapacağını merak ediyor. Ancak, onun önceliği kurumun işleyişi. Riva merkezden Anadolu'daki bölge müdürlüklerine kadar baştan bir yapılanma. TFF, hantal bir işleyiş ve şişirilmiş bir kadro yapısına sahip. Ağır bir memurlaşma var. 

Biliyorsunuz, ağızlardan düşmeyen bir kavram var: "Futbolumuzun marka değeri"... Büyükekşi de bu kavramı sık sık kullanıyor. Marka değerini artırmada en büyük yardımcısı olması gereken kulüpler aksine en büyük baltalayıcı. Çünkü, başta hakemler olmak üzere, sürekli suçlamalarda bulunarak lige olan güveni sarsıyorlar. O yüzden Büyükekşi yönetimi, MHK ile birlikte yeni bir modele geçti. Şimdiden herkesin dalga geçtiği "Yapay zekâ" ile atamayı başlattı. Ne kulüpler ne de medya bu sistemi öğrenme ihtiyacı duymadan dalga geçiyor. Eleştirelim ama önce ne olduğunu bilelim. Ligin ilk devresi bittiğinde bu sistemin sonuçlarını göreceğiz. O zaman yapılacak eleştiriler daha anlamlı olacak.

Algoritmayla atama, özetle şu: İki gözlemcinin birbirinden bağımsız verdiği notlar 2 saat sonra bilgisayar sistemine girecek ve hakemin puanı otomatikman oluşacak. Hakem atamalarında maçın zorluk derecesi, hangi şehirden olduğu vs gözetiliyor elbet. Mesela sistem en baştan FIFA hakemlerine bir artı puan veriyor. Kasım ayı geldiğinde bilgisayar destekli değerlendirme sonucunda kimlerin klasmandan düşeceği de otomatikman belli olacak.

TFF'nin hem idari hem sportif tarafından radikal değişimler hedefleyen Mehmet Büyükekşi'nin elini eninde sonunda bu hakem algoritmasının sonuçları güçlendirecek veya zayıflatacak. Bir batı ülkesinde olsa, böyle bir durum kader belirleyici olmayacak ama burası Türkiye. Bundan dolayı olsa gerek, Büyükekşi'de mesaisinin önemli bir bölümünü hakemlere ayırıyor. 3 aydır bireysel olarak TFF binasında adeta kamp kurmuş. Buna tek başına soyunmuş gibi gözükmesi de başka bir sorun. Bankodaki sekreterden derbiyi yönetecek hakeme kadar, arkaik bir yapıyı tek başına çalışarak değiştirmesi insan doğasına aykırı. Futbol nasıl ki bir takım oyunu esasen TFF yönetimi de özellikle de profesyonel kadrolarıyla birlikte bir takım oyunu. Yıllardır başkanlar gelip geçiyor ama teşkilatta bir çok isim orada oturuyor. Profesyonellerin çözmesi gereken bir iş; en basitinden bir web sitesi veya sosyal medya hesabını bile başkanın el atmak zorunda kalması, TFF'deki vahim yapıyı ortaya koyuyor. Büyükekşi'yi hedefine yönetim kuruluna aldığı isimler değil, profesyonel kadrolarda yapabileceği değişim ulaştıracak.

Rezerv Lig, yabancı sayısı, limitler konusunda kulüplere verilen tavizler Mehmet Büyükekşi'yi açıkçası kulüplere mavi boncuk dağıtan bir başkan kimliğine büründürdü. Diğer yandan en alt liglerden Süper Lig kulüplerine kadar, herkesi "Para para para" diye tutturduğu bir ortamımız var. Hepsi kapalı kapılar ardında "Yandık bittik mahvolduk" diyerek taviz istiyor. Örneğin limitler artırılmasaydı bir çok Anadolu kulübü bu yaz transfer yapamayacaktı. Ancak TFF'nin de aldığı kararları nedenleriyle şeffaf bir şekilde paylaşması lazım. Belki de işe buradan başlaması lazım Büyükekşi'nin...