Cumhuriyet'in 100. yılı: Bayrak isimler

Cumhriyet'in 100. yıl kutlamaları sürerken tarih boyunca elde edilen büyük başarıları ve milli birliği anmak için hepimize büyük bir fırsat sunulmuşta oluyor. Cumhuriyet kutlaması öncesinde Türk sporcular geçmişten bugüne hangi başarıları elde etti? İşte isim isim başarılar ve madalyalar...

Cumhuriyet'in 100. yılına girerken başarılarıyla ülkemizi gururlandıran isimleri tek tek anmadan geçmeyelim. Bu isimler arasında madalyaları ile bizi gururlandıran Yaşar Doğru yer almaktadır.

Güreş ata sporumuz. Türk gibi kuvvetli... Bu sözü; Koca Yusuf, Adalı Halil, Kurtdereli Mehmet gibi sırtı yere gelmemiş cihan pehlivanları dünyaya ezberletti. Yaşar Doğu da onların izinden gitti.

Yaşar Doğu kimdir?

1913'te Samsun'da doğan Yaşar Doğu'nun babası seferberlikten dönmedi. Annesi, oğlunu alarak Emirli köyüne taşındı. Yaşar Doğu, oralarda bütün boylarda güreş tuttu. Güreşteki en önemli özelliği yenilmeyi kesinlikle kabullenmeyen bir yaratılışa sahip olmasıydı.

Yaşar Doğu ilk defa Milli Takım formasını 26 yaşında giydi

Yaşar Doğu ilk defa 26 yaşında Milli Takım formasını giydi. 1948 Londra Olimpiyatları'nda seri tuş rekoru kırarak altın madalya kazandı. Kariyerinde Avrupa şampiyonlukları da bulunan Yaşar Doğu, 1949'da İstanbul'da kürsününen üst basamağında yer aldı. 1951 Helsinki'deki Dünya Şampiyonası'nda altın madalya kazanan Yaşar Doğu, 38 yaşındaydı.  Buna karşın bir yıl sonra Helsinki'de düzenlenen Olimpiyatlar'da ise profesyonel olduğu ve yardım aldığı gerekçesiyle yarışamadı. İki ayrı stilde, dört ayrı siklette yarışan dünyadaki ender güreşçilerden olan Yaşar Doğu, ilk defa güreşe başladığında 66 kiloydu. Daha ağır siklete kadar çıktı. Yaşar Doğu, erken yaşta keşfedilip Milli Takıma seçilseydi; İkinci Dünya Savaşı patlak vermese ve profesyonel olduğu gerekçesiyle olimpiyatta yarışmaktan men edilmeseydi muhtemelen dünya güreşinin gelmiş geçmiş en başarılı şisimlerinden biri olacaktı. Buna rağmen olimpiyat ve dünya şampiyonalarında beş altın madalya kazanan Yaşar Doğu, dünyanın sayılı sporcularından biri oldu. 

Dünya sporuna ve Cumhuriyet'in 100 yıllık tarihine halterde damga vuran efsane sporculardan olimpiyat, dünya ve Avrupa şampiyonu "Cep Herkülü" lakaplı Naim Süleymanoğlu'nun vefatının üzerinden 6 yıl geçti. Süleymanoğlu, bizlere unutulmaz başarılar yaşattı.  Türkiye'ye olimpiyatlar tarihinde güreş dışında ilk altın madalya kazandıran sporcu oldu. 

Tarihe adını altın harflerle yazdıran Naim Süleymanoğlu, 1983'te Büyükler Dünya Halter Şampiyonası'nda birinci olurken, 1983-1986 yılları arasında gençlerde 13, büyüklerde 50 rekor kırdı, 1984, 1985 ve 1986'da dünyada yılın haltercisi seçildi.

Aslen Sivaslı olan Hamza Yerlikaya, 3 Haziran 1976 yılında İstanbul, Kadıköy'de dünyaya geldi. Hamza Yerlikaya, 1986 yılında güreşe başladı. Yerlikaya'ya, kazandığı şampiyonluklar ile asrın güreşçcisi unvanı verildi.  

1993 Dünya Şampiyonasında Avrupa, Dünya ve Olimpiyat şampiyonu olmuş rakiplerini yenerek şampiyon oldu. 

1996 – 1997 yıllarında Ankara’da Türk Silahlı Kuvvetleri’nde askerlik görevi devam ederken Türk askeri olarak sivil bir olimpiyatta altın madalya alarak Türk spor tarihinde bir ilke imza attı.

Uluslararası Güreş Federasyonları Birliği (FILA) modern güreşin tarihinde dünya minderlerinde ilk kez 17 yaşında bir güreşçinin şampiyon olduğunu açıklamış ve Hamza Yerlikaya'yı Asrın Güreşçisi unvanı ile ödüllendirdi.

Hülya Şenyurt, 10 Kasım 1973 tarihinde Ordu’da doğdu. 1992 Barselona Yaz Olimpiyat Oyunları’nda, gümüş madalya kazandı. Hülya Şenyurt, Türkiye’nin yaz olimpiyat oyunlarında madalya kazanan ilk kadın sporcusu unvanını elde etti.

İşte Şenyurt'un başarıları:

1990 Avrupa Judo Şampiyonası, “Gümüş madalya”

1991 Avrupa Gençler Judo Şampiyonası, “Altın madalya”

1992 Barselona Yaz Olimpiyat Oyunları, “Gümüş madalya”

1993 Avrupa Judo Şampiyonası, “Bronz madalya”

Nurcan Taylan, 29 Ekim 1983 tarihinde Ankara'da dünyaya geldi.11 yaşında antrenör Mehmet Üstündağ tarafından keşfedildi.  Halterde 6 Avrupa ve 2 Dünya rekoru kırdı. 2004 yılında Atina'daki Olimpiyatlar'da 48 kiloda dünya ve olimpiyat rekoru kırarak altın madalya kazandı. Antalya'da gerçekleşen 2010 Dünya Halter Şampiyonası'nda 48 kiloda yarışan Nurcan Taylan, silkmede 121 kilo kaldırarak dünya rekorunun ve altın madalyanın sahibi oldu.

Servet Tazegül 26 Eylül 1988 tarihinde Nümberg'de dünyaya geldi. 68 kiloda 2011 Dünya şampiyonu oldu. Ayrıca turnuvanın en değerli sporcusu seçildi. 

Servet Tazegül, 2008 Pekin Olimpiyatları erkekler 68 kg tekvando bronz madalya maçında Perulu rakibi Peter Lopez'i yenerek Olimpiyat üçüncüsü olarak bronz madalya kazandı. 2012 Londra Olimpiyatları'nda sırası ile rakipleri Terrence Jennings, Hryhorii Husarov, Martin Stamper ile yaptığı 3 maçı kazanarak aynı kategoride İranlı Muhammed Bakiri Mutemed ile final maçına çıkmış ve maçı 6-5 kazanarak altın madalyanın sahibi oldu. 2014 Avrupa Tekvando Şampiyonası finalde Rus sporcu Aleksey Denisenko ile 10-10 berabere biten maçın sonucunda altın vuruşla kazanarak Avrupa Şampiyonu apoletini taktı. 

1936 Berlin Olimpiyatları'nda şampiyon olan milli güreşçi Yaşar Erkan, Türkiye Cumhuriyeti'ne olimpiyatlarda ilk altın madalya kazandıran sporcu ünvanının sahibi oldu.

Berlin 1936'da grekoromen stil 61 kiloda mücadele eden Yaşar Erkan, rakiplerini yenerek altın madalyanın sahibi oldu. Erkan, böylece ilk olimpiyat şampiyonu Türk sporcu olarak tarihe geçti. Aynı organizasyonda mücadele eden bir diğer milli güreşçi Ahmet Kireççi ise bronz madalya aldı. Türkiye, olimpiyatlardaki ilk madalyalarını Erkan ve Kireççi ile elde etmiş oldu.

1998 doğumlu Busenaz Sürmeneli, teyzesinin eşi ve antrenörünün yönlendirmesiyle boksa başladı. Küçükken futbolla da ilgilenen Busenaz Sürmeneli, genç yaşlardan itabaren ringlere damga vurdu. Alt yaşlarda şampiyonluklar kazanan Busenaz Sürmeneli, ilk büyük başarısını 2019'da Rusya'nın Ulan-Ude şehrindeki Dünya Şampiyonası'nda altın madalya kazanarak gerçekleştirdi. Aynı yıl İspanya'da düzenlenen Avrupa Şampiyonası'nda bronz madalyanın sahibi oldu. Busenaz ise zirve 2020 Tokyo Olimpiyatları'nda gerçekleşti. Çinli Gu Hong'u finalde 3-0 yenen Busenaz Sürmeneli, Türkiye'ye olimpiyatlarda bokstaki ilk altın madalyasını kazandırdı. 2022'de İstanbul'da düzenlenen Dünya Kadınlar Boks Şampiyonası'nda da 66 kiloda kürsünün en üst basamağında yerini aldı. Başarılı sporcu, kariyerinde ikinci kez Dünya boks şampiyonluğunu kazandı. 

Şahika Ercümen, 11 Şubat 2011 tarihinde Avusturya'nın Weissensee bölgesinde buz altında tek nefeste 110 metrelik bir mesafeyi katetti hem erkekler hem de kadınlarda Buzaltı Yatay Dalış dünya rekorunu kırdı. 22 Temmuz 2014 tarihinde Antalya'nın Kaş ilçesinde paletsiz değişken ağırlıkla yaptığı dalışta 91 metreye ulaşarak CMAS dünya rekosunun sahibi oldu. 19 Ocak 2015 tarihinde Milliyet Gazetesi tarafından düzenlenen "61. Milliyet Yılın Sporcusu Ödülleri"nde Ercümen 2014 yılının sporcusu ödülüne layık görüldü.  

Mete Gazoz 8 Haziran 1999 yılında İstanbul'da dünyaya geldi. Türkiye'yi Okçuluk sporunda temsil eden ve son olarak 2020 Tokyo Olimpiyatları'nda altın madalya kazanan sporcu birçok madalyanın sahibi oldu. 

Tokyo 2020 Olimpiyatlarında Erkekler Bireysel Okçuluk kategorisinde ilk Olimpiyat altın madalyasının sahibi oldu. 2018 yılında Berlin'de düzenlenen Dünya Kupası'nın 4. ayağında 4 altın madalya kazandı. Dünya Okçuluk Federasyonu (WA) tarafından düzenlenen oylamada erkekler klasik yayda 2018'in en iyi sporcusu seçildi; ayrıca federasyon jürisi tarafından "Yılın En İyi Çıkış Yapan Sporcusu" ilan edildi.

Romanya’nın Bükreş kentinde düzenlenen Avrupa Grand Prix 2019 yarışlarının sıralama turlarında klasik yay erkekler kategorisinde yarıştı ve sıralama turlarında 698 puanla 1. oldu. Bu puan ile Gençler Dünya ve Büyükler Avrupa Rekorunun sahibi oldu.

2020 Tokyo Olimpiyat Oyunları'da klasik yay bireysel finalinde İtalyan Mauro Nespoli'yi 6-4 yenen Mete Gazoz, altın madalya kazandı. Finalde, İtalyan Mauro Nespoli ile karşı karşıya gelen Mete, maçı 6-4 kazanarak Olimpiyat Şampiyonu oldu.

Almanya'nın Berlin kentinde düzenlenen 2023 Dünya Okçuluk Şampiyonası'nda erkekler bireysel klasik yay final maçında Kanadalı Eric Peters`i 28-27, 28-30, 24-28, 30-28 ve 28-29 setler sonucunda 6-4 yenerek altın madalya kazandı.

Taha Akgül , 22 Kasım 1980'de Sivas'ta doğdu. 2014 yılında Avrupa Güreş Şampiyonası'nda 125 kg Serbest dalında altın madalyanın sahibi oldu. Özbekistan'da yapılan 2014 Dünya Güreş Şampiyonası 125 kilo müsabakaları sonucunda Akgül, finalde İranlı rakibini 4-3 mağlup edip dünya şampiyonu olarak altın madalyanın sahibi oldu. Akgül, 2015 Avrupa Oyunları'nda serbest stil 125 kiloda altın madalya kazandı.

Las Vegas'ta düzenlenen 2015 Dünya Güreş Şampiyonası'nda 125 kg serbest kategorisinde Azerbaycanlı rakibi Cemaleddin Magomedov'u 10-0 yenerek kariyerindeki ikinci dünya şampiyonluğuna ulaştı.2016 Yaz Olimpiyatları'nda serbest 125 kiloda altın madalya kazandı. Akgül böylece 2016 Yaz Olimpiyatları'nda Türkiye adına altın madalyaya ulaşan ilk sporcu oldu.

Rıza Kayaalp, 10 Eim 1989'da Sivas'ta dünyaya geldi. 2000 yılında Yozgat Güreş Eğitim Merkezi'nde Aydın Dal, Mustafa Doğan ve Mustafa Başer gözetiminde Grekoromen Stilde güreşe başladı.

Rıza Kayaalp, ilk uluslararası madalyasını Yıldızlar kategorisinde 2005 Yılında kazandı. Arnavutluk'un başkenti Tiran'da 100 kiloda tüm rakiplerini yenen Rıza Kayaalp,  Yıldızlar Avrupa Şampiyonu oldu. 

Rıza Kayaalp, 5 kez Dünya Şampiyonluğunun yanı sıra, 12 kez de Avrupa Şampiyonluğu kazanma başarısı gösterdi. Rıza Kaayalp'in tek eksiği ise Olimpiyat altın madalyası. 2016 Yaz Olimpiyatları'nda gümüş, 2012 ve 2020 Yaz Olimpiyatları'nda bronz madalya kazanan Rıza Kayaalp, Paris 2024'te bu özlemine son vermek için mindere çıkacak. 

2019 yılının aralık ayında Rusya´nın Moskova kentinde düzenlenen Grandprix Finalleri´nde 57 kiloda mücadele etti. 2019 yılının aralık ayında Rusya´nın Moskova kentinde düzenlenen Grandprix Finalleri´nde 57 kiloda mücadele etti. İlk turda Belçikalı rakibini altın vuruşla geçti.  Yarı finalde Amerikalı rakibi Anastasija Zolotic´i 25-22 geçen milli sporcumuz, finalde Çinli rakibi Zongshi Luo´ya ilk raundu 4-4 biten karşılaşmada 9-6 mağlup olarak Tokyo 2020 Yaz Olimpiyat Oyunları’na katılmaya hak kazandığı Grandprix Finali’ni gümüş madalya ile taçlandırmış oldu.

İngiltere'nin Manchester kentinde düzenlenen 2022 Avrupa Tekvando Şampiyonası'nda kadınlar 57 kiloda Hatice Kübra İlgün, finalde Polonya’dan Patrycja Adamkiewicz'i 15-9 yenerek Avrupa Şampiyonu oldu.

Ferhat Arıcan, 28 Temmuz 1993 tarihinde İzmir'de dünyaya geldi. Arıcan jimnastik sporuna ilkokulda beden eğitimi öğretmeninin teşviki ile 10 yaşında başlamıştır.  Milli cimnastikçi Ferhat Arıcan, Tokyo 2020'de paralel barda bronz madalya kazanarak Türkiye'ye cimnastik tarihindeki ilk olimpiyat madalyasını getirdi.

Eray Şamdan, 25 Temmuz 1997'de Kocaeli'de dünyaya geldi. Karateye resmi olarak 5 yaşında Gebze Şamdan Karate-Do İhtisas Kulübünde başladı. Şamdan, genç yaş kategorilerinde üst üste 7 kez Avrupa Şampiyonu olarak Avrupa Karate Federasyonu (EKF) tarihine geçti..

Kariyerinde 12 Türkiye şampiyonluğu bulunan sporcu, Türkiye'yi ilk kez 2012'de Azerbaycan'da yapılan Avrupa Ümit, Genç ve 21 Yaş Altı Şampiyonasında temsil etti ve ümitler kumite 52 kiloda Avrupa üçüncüsü oldu. Takip eden yıllar içerisinde üst üste altı Avrupa Şampiyonluğu elde etti. Endonezya'nın başkenti Cakarta'da yapılan 9. Dünya Ümit, Genç ve 21 Yaş Altı Karate Şampiyonasını ve ilk kez yer aldığı 21 yaş altı grubunda 60 kiloyu dünya şampiyonu olarak tamamladı. 2021 Büyükler Avrupa Şampiyonu oldu.

Cezayir'in Vahran kentinde düzenlenen 19. Akdeniz Oyunları'nda Eray Şamdan, erkekler kumite 60 kiloda yarı finalde eşleştiği Mısırlı rakibi Amr Aboukora'yı yenerek finale yükseldi. Eray, finalde karşılaştığı Cezayirli Ala Salmi'yi 5-0 yenerek altın madalyaya uzandı.

Halil Mutlu, 14 Temmuz 1973 Kırcaali'de dünyaya gelmiştir. Mutlu, Bulgaristan göçmeni Türk Haltercidir.  3 kez Olimpiyat Şampiyonu, 5 kez Dünya Şampiyonu, 10 kez Avrupa Şampiyonu olmuş, 52 kg, 54 kg ve 56 kg'da 20'den fazla dünya rekoru kırmıştır. Üst üste kırdığı rekorlar nedeniyle kendisine Dinamo lakabı takılmıştır. 3. kez üst üste Olimpiyat Şampiyonu olarak halter tarihinde bu unvana erişen 4. sporcu oldu. 1,50 boyundaki Halil Mutlu kendisine Naim Süleymanoğlu'nu örnek almıştır.

Atagün Yalçınkaya, 14 Aralık 1986'da dünyaya geldi.  29 Ağustos 2004'te kazandığı ikincilik derecesi ile Türkiye'nin Olimpiyatlar tarihinde en genç yaşta madalya kazanan sporcusu oldu.  17 yaşında final mücadelesi veren Yalçınkaya, Muhammed Ali'den sonra olimpiyatlarda final müsabakası oynayan en genç boksör unvanına sahip oldu. Maçlarını anlatan, Türk spor tarihinin en ünlü spikerlerinden Orhan Ayhan, çok genç olması nedeniyle ona "Dövüşçü Bıdık" lakabını taktı.

2003 Litvanya'da Avrupa Şampiyonluğu,

2004 Azerbaycan'da yapılan olimpiyat elemelerinde 2.

2004 Olimpiyat gümüş madalyası

2005 Akdeniz Oyunları altın madalya

Bahri Tanrıkulu, 16 Mart 1980'de Ankara'da dünyaya gelmiştir. Tanrıkulu, Dünya ve Avrupa şampiyonu Türk tekvandocudur. 2004 Yaz Olimpiyatları'nda gümüş madalya kazanmıştır. 2007'de Çin'in başkenti Pekin'de düzenlenen Dünya Tekvando Şampiyonası'nda erkekler 84 kiloda dünya şampiyonu oldu.  Bahri Tanrıkulu ayrıca 2007'de Çin Pekin'de yapılan Dünya Şampiyonası'nda 84 kg'da dünya şampiyonluğunu elde etmiştir. 2008'de Konya'da yapılan Avrupa Kupası'nda şampiyonluk kazanmış; 2009 yılında Kopenhag'da düzenlenen Dünya Şampiyonasında 3. Dünya Şampiyonluğunu kazanmış yine aynı sene Dünya Kupası şampiyonluğunu kazanmıştır.

Şeref Eroğlu, 25 Kasım 1975'de Kahramanmaraş'ta dünyaya gelmiştir. 6 kez Avrupa Şampiyonluğu ve bir kez de Dünya Şampiyonluğu bulunmaktadır. Türkiye Güreş Federasyonu'nun mevcut başkanıdır.

1200’den fazla milli mayoyu giyen Eroğlu, uluslararası şampiyonalar ve turnuvalarda 110 adet madalya kazandı.Dünya Güreş Federasyonu UWW’nın TAP.100 Listesinde 12.sırada yer almaktadır.