Hakem monitöre giderse puanı düşer mi? İşte cevabı

Hüseyin ÖZKÖK-AJANSSPOR

Medyada son zamanlarda sıklıkla rastladığım söylemlerden biri de VAR sisteminin uygulandığı maçlarda hakemin monitöre puanı düşecek endişesiyle gitmek istemediği iddiası. Eğer hakem monitöre giderse puanının düşürüldüğü dile getiriliyor. Başka bir söylemde ise hakem monitörde kararını değiştirirse kendi puanı değiştirmezse VAR’da görevli hakemin puanının düşürüldüğü iddiası.

Bu konuda hem TFF’deki yetkili kişilerden hem de hem Türkiye’de hem de Almanya’daki tanıdığım eski hakemlerden teyit aldım.


Öncelikle hakem puanlamasının VAR sistemi olan bütün ülkelerde aynı şekilde uygulandığını söylemek gerekiyor.


O zaman prosedür nasıl işliyor anlatalım.

Hakemin VAR ile iletişimi ne zaman başlıyor? 

Öncelikle, VAR protokolünde yazdığı gibi bir hakemin maçı sanki VAR yokmuş gibi yönetip kararını ona göre vermiş olması gerektiğinin altını bir kez daha çizmemiz gerekiyor. Maçı yöneten bir hakemin VAR ile iletişimi ne zaman başlıyor? Gol, penaltı, kırmızı kart ve yanlış kimlikteki oyuncuya kart gösterilmesi durumunda. Eğer bu 4 etmenden birinde açık, bariz ve net bir hata yapılmışsa VAR süreci başlıyor.

Net bir hata yaparsa zaten puanı daha o anda düşüyor

Şunu da çok iyi bilmek gerekiyor. Bu durumlarda maçın hakemi açık bariz ve net bir hata yaparsa zaten puanı daha o anda düşüyor. Yani televizyonlarda milyonlarca insan ve hakem gözlemcisinin gördüğü hatayı monitöre gitmemek örtmüyor. Geçmiş olsun. Bu bağlamda monitöre gidip gitmemesi puanlamada kesinlikle rol oynamıyor. Hatta eğer açık ve bariz bir hata sonrası hakem VAR kendisini monitöre davet ettiği halde buna uymazsa bu durum puanın daha da düşmesi için ayrıca bir sebep.

Kısaca “maçı yöneten hakem monitöre giderse veya kararını değiştirirse puanı düşüyor” diye bir şey kesinlikle söz konusu değil.

Ancak hakemin notunun düşmediği istisnai bir durum var. Eğer hakemin pozisyon sırasında bulunduğu konumdaki açısı görüşünü engellemiş ve bu nedenle oluşan ihlali görememişse VAR bu nedenle kendisini monitöre davet ettiğinde bu hata olarak görülmüyor dolayısıyla puanı da kırılmıyor.

Eğer müdahale etmezse puanı düşüyor

Diğer yandan VAR sisteminin başında oturan hakem de tabii ki değerlendiriliyor. Hepimizin bildiği gibi VAR’ın protokole göre sahadaki hakemin açık bariz ve kanıtlanabilir hatasında devreye girmesi gerekiyor. Devreye girdiğinde de skandal bir hatayı önlediği için onun puanı artıyor. Eğer müdahale etmezse puanı düşüyor. Formül bu kadar basit.

Ayrıca kanaat olarak hata olarak görülen ancak VAR’ın protokole göre devreye giremediği “gri” pozisyonlar olduğunda ise eğer gözlemci hakemin hata yaptığına kanaat getiriyorsa notunu düşürüyor. VAR’ın da müdahale etmemesi gereken bir pozisyonda müdahalesi de onun notunu düşüren etkenlerden biri. Maçın hakem gözlemcisi maç sonrasında hakem ve VAR ile konuşarak nihai bir kanaate varıyor.

Bununla birlikte “hakem kararını değiştirmezse VAR’ın puanı düşüyor” söylemi de gerçeği yansıtmıyor. Çünkü açık, net, bariz hata sonucunda çağrılması gereken hakem monitör başında kendisine sunulan kanıt doğrultusunda kararını zaten değiştirmek zorunda. Hatasında ısrar etmesi notunun daha da düşmesi anlamına geliyor.